Wat is erfbelasting nou eigenlijk?

k krijg vaker vragen over bepaalde financiële termen of onderwerpen. Er is ontzettend veel informatie te vinden, maar vaak moeilijk beschreven of niet duidelijk genoeg te vinden. En zo ontstond het idee voor een nieuwe rubriek op TheMoneyMindset, genaamd Wat is? Een wekelijkse rubriek waardoor je in 3 minuten meer kennis over geldzaken krijgt! Deze week, wat is erfbelasting nou eigenlijk?

Wat is erfbelasting?

Erfbelasting (het wordt ook wel successierecht genoemd) is de belasting die erfgenamen betalen over een erfenis. Een erfenis bestaat uit alle bezittingen (EN schulden) van een overleden persoon. De hoogte van de erfbelasting wordt bepaald door de vrijstelling en een bepaald percentage. Soms betaal je helemaal geen erfbelasting. 

Niet altijd erfbelasting betalen

Erfbelasting betaal je niet altijd. Over het eerste deel van een erfenis hoef je namelijk geen belasting te betalen. Dat deel heet een vrijstelling. Erfbelasting betaal je dus niet over de hele erfenis, maar alleen over het bedrag dat boven deze schenkingsvrijstelling uitkomt. De relatie die je had tot de overleden persoon, bepaalt de hoogte van deze vrijstelling. In de tabel hieronder staan alle vrijstellingen.

Tabel vrijstelling erfbelasting 2020

Relatie met overleden persoon	Bedrag vrijstelling erfbelasting 2020
Partner	€ 661.328
Ouder	€ 49.603
Kind of kleinkind	€ 20.946
Kind met handicap	€ 62.830
Andere erfgenaam (bijvoorbeeld een neef of grootouder)	€ 2.208

Deze tarieven worden jaarlijks aangepast door de Belastingdienst.

Erven ouders?
Dan geldt de vrijstelling voor beide ouders samen. Als er maar EEN ouder is, dan geldt de vrijstelling voor die ene ouder.

Samenwonend?
Als je samenwoont kan de vrijstelling voor partners of echtgenoten van toepassing zijn. Daar zijn dan wel voorwaarden aan verbonden. Zo moeten jullie samen minimaal 5 jaar op hetzelfde adres in het GBA staan ingeschreven.

Mantelzorger?
Ook een mantelzorger die op hetzelfde adres staat ingeschreven kan als partner worden gezien. Als er geen notarieel samenlevingscontract is, geldt dezelfde voorwaarde als die voor samenwoners. Minimaal 5 jaar ingeschreven staan in het GBA op hetzelfde adres.
Is er wel een samenlevingscontract? Dan wordt je als partner gezien als je een mantelzorg compliment hebt gekregen in het kalenderjaar voordat de partner overleef en er in het samenlevingscontract een wederzijdse zorgverplichting staat. 

Hoeveel erfbelasting

Blijft er na de vrijstelling nog een bedrag over, dan betaal je over dat deel erfbelasting. Hiervoor gelden verschillende percentage. Ook hier wordt dat weer bepaald door de relatie die je had met de overleden persoon.  

Tabel percentage erfbelasting 2020

Waarde erfenis	Partner en (pleeg)kinderen	Kleinkinderen en verdere afstammelingen	Overige erfgenamen
€ 0 – € 126.723	10%	18%	30%
€ 126.723 en meer	20%	36%	40%

Laten we eens rekenen

De vader van Julia is overleden en hij laat een erfenis van €120.000 achter. Omdat zij enig kind is, krijgt Julia de helft van de erfenis. De ander helft gaat naar Julia’s moeder.
Er geldt een vrijstelling van €20.946. Ze moet dus erfbelasting betalen over €60.000 – €20.946 = €39.054. Zoals in de tabel hierboven te zien is, betaal je als kind over de eerste €126.723 10% belasting. Voor Julia betekent dat €3905,40 (10% van €39.054). 

De moeder van Julia hoeft helemaal geen erfbelasting te betalen. Omdat voor haar (als partner van) een vrijstelling van €661.328 geldt. De erfenis van €60.000 blijft daar ruim onder, waardoor deze dus geheel belastingvrij is.

Rekenhulp erfbelasting

Op de site van de Belastingdienst is een rekenhulp waarmee je exact kunt uitrekenen hoeveel erfbelasting je moet betalen. 

Goede doelen betalen geen erfbelasting

Goede doelen met een ANBI status (Algemeen Nut Beogende Instelling) of verenigingen en stichtingen met een SBBI status (Sociaal Belang Behartigende Instellingen) betalen helemaal geen erfbelasting. Zo’n goed doel of instelling kan je laten opnemen in je testament of nalaten met een legaat. 

Aangifte erfbelasting doen

De Belastingdienst stuurt in principe automatisch het aangifteformulier erfbelasting op, wanneer zij denkt dat er erfbelasting betaald moet worden. Op het aangifteformulier staat uitgelicht hoe je deze moet invullen en wanneer de aangifte bij de Belastingdienst binnen moet zijn. Geen aangifteformulier ontvangen van de Belastingdienst, maar denk je toch dat je erfbelasting moet betalen? Dan is het je eigen verantwoordelijk om het aangifteformulier erfbelasting aan te vragen en in te vullen. Aanvragen kan via de Belastingtelefoon.